22/01/2023

Neşe du camaydan d’tcin-dimşakelin Bethnahrin

Gelyunorto barmothoyto d’Tunıs u d’Fransa-Farah Abdessamad, frısla mimartho calu dawro dhawilın a neşe du camaydan bu makthabzabno d’Bethnahrin. Bi mimarthathe Abdessamad kıgurşo dilonoyith u zuhoro cal şeth neşe dhawilın dawro bu şekolo d’Bethnahrin i catıqto.

İ gelyunorto Tunizoyto Franşoyto Farah Abdessamad frısla i mimarthathe bi dafo d’Middle East Eye u kımmo; An Alıhyotho, a qaşişe, a mlıkyotho-6 neşe d’tcın elo dımşakelın Bethnahrin i catıqto’ne. Bi mimarthathe i yarıxto kmitahke bu şuroyo cali darguşto di mdinoyutho dkıtwa mlitho mardwotho u catirutho u duktho-dkıtwola neşe xıd malıkyotho u hatta i athto kathıwto qamayto bu makthabzabno.

Abdessamad mahkela cali jeoğrafia d’Bethnahrin aydarbo adyawma flığto’yo l’athrawotho frişe wu yuqro dkıtwolın a 2 nahrayda leşan i catirutho du qlimo kule u rızla an ışmone da came uda mamlaxyotho dhkımwolın ban alfayo d’eşne Bethnahrin wu bnoyo da mdinotho d’Uruk, Ur, Lagaş, Bobel, Ninve u Akkad. Bebzabno frışla’ste duktho lu mede dxlıqwolın a came d’Bethnahrin b’haqle frişe-mu sistem du hşowo, lu yulfono dcala kawkbe, i olaf beth, u dulabo wa star.

Elo a camani kulle’ste, bu darbo du rşomo udi kthawto cala luhe du tino uğer athare, trelın taşcıyotho, homuse u ithbate bıthraye cali ciyeşathe uhola dorani a haroye u kımahkın cala alıhyotho dtcın bıgawe du makthabzabno. Bu dumyano i gelyunorto mahkela cal Inanna/Iştar bu zabno d’Sargon I u aydarbo suğdiwola.

I bartho du malko Sargon I-Enheduanna Omırto u folitiqorto’wa u kmidoco, i athto kathıwto qamayto bu makthabzabno’wa u xlıqwola u konsept du autobiografi. Ennigaldi, i bartho du malko Nabonidus’wa u cayşowa bu doro dan 6 meqım me Mşiho u ruhmowa u arkeologi u hawyowa i qaşışto du sahro. Malıktho Puabi hukmowa b’Ur u latwa gawırto u mdabrowa i mamlaxtayda.

Cayni mede i malıktho di mdito d’Mari-Şibtu mdabrowa i mamlaxtayda bu doro da 18 meqım me Mşiho. Kubaba cayşowa bi mdito d’Kiş hedor 2500 meqım me Mşiho u mitawdcowa xıd malko ulo malıktho. Sammu-Ramat-aw Şamiram hukmowa Othur bıthır mu mawto du gawrayda hol du abro Adad Nirari III mati l’cımro dqodır huwe dımdabır. İ malıktho Othuroyto Naqia-i emo du malko Esarhaddon, kıtwola dawro rabo bu bethdino u mdabrowa a şwole tawdithoye di mamlaxtho bu doro da 7 meqım me Mşiho. B’Bethnahrin, lo belhude a neşe dkıtwın hakome, elo a mdinoye wa grece’ste kıtwolın dawro rabo bu şuşoto d’Bethnahrin.