U Mawtbo Umthoyo d’Bethnahrin frisle buyono calu duxrono du qtolğenso cala Helen Pontusoye

Ba mele ‘Kıkurhina u qtolğenso dsim cala Helen Pontusoye’, kımşare u buyono dfrısle u Mawtbo Umthoyo d’Bethnahrin (MUB) bi cohnutho da 103 eşne du qtolğenso dsımwo mi mamlaxtho da Cuthmanoye ban 1915. Bu buyonano i Sictho di Rişonutho d’MUB kımmo; “İ siyase du tendifo etnikoyo dsim bşıkıl sistematik cala Helen Pontusoye da qlime du Yamo Komo, d’Ege uğer dukotho, dewam du qtolğenso dsımwo cala came Mşihoye b’Anatolya ubı Bethnahrin i celayto’wa.”

MUB komır bu buyonaythe;

———— buyono ————

KIRHİNA U QTOLĞENSO DA HELEN PONTUSOYE

A şıltonwotho di Qutnutho d’Turkiya wa mdabronayda dmıdde i siyase wi zıhniye du qtolğenso yortutho mi Knışto d’İttihat Terakki, kımdawmilın hol adyawma. Bi şato dan 1912 bu ağuno di şaryutho umthoyto da came da Balkan dmaxlaswolın mu kboşo di Mamlaxtho da Othmanoye, a mdabrone d’İttihat Terakki mşarelın dsaymi plan leşan du qşoco da came Mşihoye. U plan cjiqano dkıtyo snido lu Sentez Turkoyo Maşılmono dawse b’dawse mahıt la haye. Hselın fırsa lruhayye i badaye du Qrobo Qadmoyo dı Britho marwahhe u planaththe. Dilonoyo bi şato dan 1915 bu zabno du qrobo qadmoyo dı britho dkıtwe şahuno ğalabe mafıtte u camo Armnoyo wu camo Suryoyo bu qtolğenso. Cıl mıd u qrobo qadmoyo dı britho xalıs ban 1918 i siyase du qtolğenso da came Mşihoye mdawamla.

Bu siqumo d’19 İyor 1919 a mmathlone du xtuto di Knışto d’İttihat Terakki u hani dhiw wolitho elayye mu malko da Othmanoye bi rişonutho d’Mustafa Kemal dkıtne mu gayso, b’Samsun hulın amro du qatlo da Helen Pontusoye du Yamo Komo. U Amrano mahıt la haye me Topal Osman, ma çatawiye dkıtwın masre ebe umu gayso qentrunoyo. Ba mo alfowat Helen Yawnoye bı barbıroyutho qtili. Ba olufe qıryawotho u mdinotho mahrıwi u shifi. A citotho, a dayre, a bethkrihe, a madraşyotho, a qentrune di mardutho udi amnorutho wa şutose hrene mjarıb dmilayti u dmılhe dukthayye bnaqla hdo.

İ siyase du tendifo etnikoyo dmşayo bşıkıl sistematik mqabıl da Helen Pontusoye dıkcayşiwo ba qlime du Yamo Komo, d’Ege uba qlime hrene, u dewam du strateji du qtolğenso sim cala came Mşihoye b’Anatolye ub’Bethnahrin i Celaytoyo. U qtolğenso dkıtyo snido lu idoloji faşist dkıtyo dha leşono, hdo tawditho uha ğınso; taqriban hani mo ışne kmidawım ma mdabrone di dawle di Qutnutho d’Turkiya, ba hbose, ba qtolcame, bu asimilasyon, bu tewfiqo mu athro ubu qrobo dilonoyo. İ zıhniyathe du qtolğenso mu taraf di şultonutho faşist d’AKP-MHP kmitaşyo mqabıl da came etnikoye, da hiyoywotho tawdithye udi saqıbloyutho kenşoyto u demoqratoyto d’Turkiya. Bi siyase emperyalist du froso di Othmanliye hathto, bgawıd da thume d’Turkiya u lawral da thume kmisım hawbo di noşutho mqabıl da came qum caynothıd dı britho, wi şarolutho kmitankıro. Leşan i zihniye mankıronitho udu qtolğenso dmıhkomo, u ağuno demoqratikoyo d’Turkiya klozım dmitacle, wi şultonutho dhuyo leşan di manface da came, camaste kitoste sniqutho lu snodo beynothewothoyoste.

Xıd Mawtbo Umthoyo d’Bethnahrin bu yawmo şatonoyo da 103 ışne du qtoleğnso da Helen Pontusoye b’iqoro kmathkrina a mo alwofat bnaynoşe  dlo htitho dı qtili bı barbıroyutho, kmancılina hani dhulın u amro du qtolğenso, dmanhatlın la haye udı snıdlın.

Mawtbo Umthoyo d’Bethnahrin
Sictho di Rişonutho
18.05.2022

———— hutomo buyono ————