U Mawtbo Umthoyo d’Bethnahrin mathkarle u siqumo d’19 bu yarho İyor dan 1919 dkıtyo u duxrono du qtolğenso dsımwola i mamlaxtho da Cuthmanoye cala Helen Pontusoye

BETHNAHRIN – Bu şuroyo du buyonano dfrısla i Sictho di Rişonutho d’MUB mahkela cala çurhe dtrelın a qtolğense dsimi cala Suryoye, Armınoye u Helen-Pontusoye dkıtne a came şerşoye d’Bethnahrin u d’Anatolya, dımdawım dxoyır admo menaye. Elo a şultonwotho di Qutnutho d’Turkiya, kubci dmatcın u hawbo noşoyano ba dugle, u ba siyasat du tefşiro. 19 İyor dan 1919, mabde qtolğenso cala Helen Pontusoye dıkcoyaşiwo bu yamo Komo u b’Anatolya. Bu qtolğenso dmabdewole u gayso wa noqufayde d’Topal Osman, qtılwo ba mo alfayo dıbnaynoşo dlatwolın htitho, a dukotho di slutho, a madırşotho wa dukotho dcayşiwo mawqıdi u mahriwiwo wu mal u mülk wu namus du camo sımwo talan.

Mşahlıf u benyono demografiqoyo du yamo Komo, u mhaydıro i arcutho dmisım kull noşo Turkoyo. A Helen-Pontusoye–xıd sim ba Suryoye u Armınoye, frıdlın aclaye dımşahlıfi i tawdithathe, dmatcın u leşono leşan dlo mıjğoli jğer mu Turkoyo. Mnici a cadat marduthoye wa remze tawdithoye u etnikoye dkıtwolın.  

A farsufe dlo trelın ma dukothathe’ste, bşart dmaqbıli i Turkoyutho, hiw elayye mkono di cyeşe. Bu şıkılano bu madınho ubu macırbo du yamo komo, simi a Pontusoye Turkoye xıd camo fanatik di Turkoyutho udi Maşılmonutho.

MUB mırle; Bi mşatsutho di Qutnutho d’Turkiya’ste, ğer mi Turkoyutho lo hiw zedqo di cyeşe la hiyoywotho frişe dkıtwın bi geografya d’Bethnahrin u Anatolya. B’Turkiya mahwe lkull noşo u şart du darbo du texliso ma hbose, ma taşniqe u ma qtolcame, u tenkiro di hiyoyuthayde. Bu strateji dmıxlıq mi hmilutho-dewşirme dha şıkıl umtho, ğalabe hiyoywotho lhın, u ğer’ste mamtın l’qento  du tyomo. Calathe, mqabıl da came dıkmdafci i hiyoyuthathe’ste, maşe cnufyo qaşyo.

U bınyono siyasi wi dawle dkıtyo snıdto li Turkoyutho, hol dkito farsufo dıkmafhım ruhe b’hiyoyutho dcamo hreno, lıgtore mi zıhniye di Maşılmonutho Turkoyto. U şuşoto di tuhmonoyutho Turkoyto wu fanatizm di Maşılmonutho siyasi dzayıd, mazadla’ste i bceldbobutho mqabıl da came, maqşele u ideoloji du tenkiro, u sxırle qum di mdabronutho demoqratikoyto. Leşan dmitaxlıs mi dawle hakımto dımşaklo ma qtolğense dsimi mqabıl da came Mşihoye bu ruco du doro da 20, a came kıtlın sniqutho ltenhiro, li mşawşıtonutho di mardutho demoqratikoyto uda esore doronoye, li cyeşe d’camhdode, u l’şekolo tekso hatho.

MUB komır; Calathe hol dlo mıhkım u hawbano u noşoyo u dmitaqbılo i şrorutho du maktabzabno, lıknayhi a çurhe du qtolğenso. A şuşote dkowın bu qlimaydan u b’britho, kmatimi a diktatöriyat, a siyasat du lhoyo, du tenkiro wi zıhniye du qtolğenso. İ dawle’ste mqabıl da şuşotani camu ağuno doronoyo da came, alistoyo-mejburyo dmişahlıfo. Bu tarano i geografya d’Bethnahrin u Anatolya dhawın masırho l’trajediye rabe, bu nuhomo da came me hatho gıdmıtyo naqla hreto lu benyonayda da hiyoywotho sagiye. Xıd MUB, bi cohnutho du yawmo şatonoyo da 106 ışne du qtolğenso da Helen-Pontusoye, b’iqoro kmathkırina a Sohde, u kfılğina a mrore mşawtıfe da camaydan wu sabrathe di hirutho.